🇩🇪 Buchhinweis
Geschichte der Evangelisch-Augsburgischen Kirche in Polen
Eduard Kneifel: Superintendent, Pastor, Dr. theol., Kirchenhistoriker und Dichter von Kirchenliedern. Am 14.11.1896 wurde Eduard Kneifel in Rosterschütz (Władysławów) geboren. Er besuchte die deutschevangelische Grundschule in seiner Heimatstadt und anschließend das Gymnasium in Kalisch (Kalisz). Von 1919 bis 1923 studierte er in Rostock und Leipzig, wo er die theologische Abschlussprüfung absolvierte. Am 28. Juli 1927 heiratete er die Guts- und Ziegeleibesitzerstochter Johanna Helene Stenzel in Kalisch. Die Kirchengemeinde Löwenstadt (Brzeziny) hatte 5 500 Mitglieder in 96 Dörfern. Außerhalb der Hauptkirche in Löwenstadt wurden Gottesdienste in 10 Dörfern gehalten. Pastor Kneifel war viel mit Pferd und Wagen unterwegs, sei es zu Gottesdiensten oder Amtshandlungen. Außerdem stand Pastor Kneifel nicht nur auf der Kanzel, sondern auch unter der Kanzel, mitten unter seinen Gemeindegliedern, mit all ihren Anliegen und Problemen, Sorgen und Nöten. Um ihnen wirtschaftlich zu helfen und sie finanziell zu stärken, gründete er in den Jahren 1925 – 1936 die deutsche Volksbank in Löwenstadt (Brzeziny) und die Filialbank und Warengenossenschaft in Koluszki. Auf Vorschlag von Bischof Prof. Dr. Edmund Bursche wurde Pastor Kneifel als einziger Deutscher in Polen von 1929 bis 1939 Mitglied der Polnischen Historischen Gesellschaft in Warschau und dem Verein zur Erforschung der Reformationsgeschichte Polens. Im Jahre 1937 wählten die polnischen und die deutschen Pastoren der Augsburgischen Kirche ihre geistlichen Vertreter zur Warschauer Synode. Deutscherseits wurde Pastor Kneifel in das Gremium gewählt. Von 1939-1945 war Pastor Kneifel in Tomaszow Mazowiecki Superintendent der Petrikauer Diözese. Am 17.1.1945 floh er mit seiner Familie vor dem Einmarsch russischer Truppen. Im Mai 1947 trat Pastor Kneifel in den Dienst der Evangelisch-Lutherischen Kirche Hannovers ein. Er war Pastor in folgenden Gemeinden: Edemissen bei Peine (1947-1948), Arle in Ostfriesland (1949-1950), Gifhorn (1951-1952), Marschacht bei Winsen an der Luhe (1953-1964). Pastor Kneifel befasste sich zeitlebens mit seiner Heimatkirche, der Evangelisch- Augsburgischen Kirche in Polen. Am 30. Nov. 1956 absolvierte Pastor Kneifel die Gesamtprüfung und wurde am 6.2.1957 mit dem Titel und Würde eines Doktors der Theologie der Evangelisch-Theologischen Fakultät der Universität Hamburg ausgezeichnet. Die Dissertation über die Geschichte der Evangelisch-Augsburgischen Kirche in Polen 1855-1939 ist heute ein anerkanntes Standardwerk. In Würdigung seiner kirchengeschichtlichen Arbeiten wurde Pastor Kneifel im Jahre 1968 das Bundesverdienstkreuz 1. Klasse des Verdienstordens der Bundesrepublik Deutschland verliehen. 1991 zeichnete ihn der bayerische Ministerpräsident mit der Silbermedaille Bayerns aus. Pastor Eduard Kneifel starb am 9. März in Vierkirchen bei München.
Eduard Kneifel, Geschichte der Evangelisch-Augsburgischen Kirche in Polen (Reprint der Originalschrift)
Engelsdorfer Verlag, Leipzig 2024 (ISBN 978-3-96940-750-9)
🇵🇱 Informacja o publikacji
Historia Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce
Eduard Kneifel: superintendent, pastor, dr teologii, historyk kościoła i twórca pieśni kościelnych. Eduard Kneifel urodził się 14 listopada 1896 r. w Władysławowie (Rosterschütz). Uczęszczał do niemieckiej ewangelickiej szkoły podstawowej w rodzinnym mieście, a następnie do gimnazjum w w Kaliszu (Kalisch). W latach 1919-1923 studiował w Rostocku i Lipsku, gdzie zdał końcowy egzamin z teologii. 28 lipca 1927 r. poślubił w Kaliszu Johannę Helene Stenzel, córkę właściciela ziemskiego i fabrykanta cegieł. Do parafii Brzeziny (Löwenstadt ) należało 5500 wiernych w 96 wioskach. Poza głównym kościołem w Brzezinach, nabożeństwa odbywały się w 10 wioskach. Pastor Kneifel często podróżował konno i powozem, zarówno na nabożeństwa, jak i w sprawach urzędowych. Ponadto Kneifel był nie tylko obecny na ambonie, ale także poza nią, pośród swoich parafian, ze wszystkimi ich troskami i problemami, zmartwieniami i potrzebami. Aby pomóc im materialnie i wesprzeć finansowo, w latach 1925-1936 założył niemiecki Volksbank w Brzezinach oraz filię banku i spółdzielnię handlową w Koluszkach. Na wniosek biskupa prof. dr Edmunda Bursche pastor Kneifel jako jedyny Niemiec w Polsce został członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego w Warszawie oraz Towarzystwa Badań nad Dziejami Reformacji w Polsce w latach 1929-1939. W 1937 r. polscy i niemieccy pastorzy Kościoła Augsburskiego wybrali swoich duchowych przedstawicieli do Synodu Warszawskiego. Ze strony niemieckiej do grona tego został wybrany pastor Kneifel. W latach 1939-1945 był superintendentem diecezji piotrkowskiej w Tomaszowie Mazowieckim. 17 stycznia 1945 r. uciekł wraz z rodziną przed wkroczeniem wojsk rosyjskich. W maju 1947 r. pastor Kneifel rozpoczął posługę w Kościele Ewangelicko-Luterańskim w Hanowerze. Był duszpasterzem w następujących parafiach: Edemissen koło Peine (1947-1948), Arle we Fryzji Wschodniej (1949-1950), Gifhorn (1951-1952), Marschacht koło Winsen an der Luhe (1953-1964). Przez całe życie angażował się w działalność swojego macierzystego Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce. 30 listopada 1956 r. zdał egzamin końcowy, a 6 lutego 1957 r. otrzymał tytuł i tytuł doktora teologii na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu w Hamburgu. Jego rozprawa doktorska na temat historii Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce w latach 1855-1939 jest dziś uznanym standardowym dziełem. Za swoją twórczość w dziedzinie Kościoła Kneifel został uhonorowany w 1968 r. Federalnym Krzyżem Zasługi I klasy Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec. W 1991 r. prezydent Bawarii wyróżnił go Srebrnym Medalem Bawarii. Zmarł 9 marca w Vierkirchen koło Monachium.
Eduard Kneifel, Geschichte der Evangelisch-Augsburgischen Kirche in Polen (reprint, publikacja w języku niemieckim)
Engelsdorfer Verlag, Leipzig 2024 (ISBN 978-3-96940-750-9)